|
қилганларнинг сўзлари рад этилиб, қул ва чўрининг хун ҳақи ҳур эркак ва ҳур аёлнинг хун ҳақи билан баб-баробар бўлади.
Зиммийнинг хун ҳақи мусулмоннинг хун ҳақи каби эканига далил ҳам ўша ҳадисларнинг, айниқса:
«وَأَنَّ فِي النَّفْسِ الدِّيَةَ مِائَةً مِنَ الْإِبْلِ»
«Жон учун юзта туя хун ҳақидир», деган ҳадиснинг умумий маънодалигидир. «Жон» сўзи кофирни ҳам, мусулмонни ҳам ўз ичига олади. Бироқ, аҳли ҳарб кофирнинг (яъни мусулмонлар билан уруш ҳолатидаги кофирнинг) қони ҳеч қандай қийматга эга эмаслиги, унга хун ҳақи тўланмаслиги ҳақида ҳужжатлар ворид бўлиб, у мазкур умумий маънодан чиқариб юборилади. Зиммий эса ўша маънонинг ичида қолади. Бундан ташқари, зиммийнинг хун ҳақи ҳам мусулмоннинг хун ҳақи каби эканлигига далолат қилувчи аниқ ҳужжатлар Қуръонда ҳам, суннатда ҳам бор. Оллоҳ Таоло айтади:
}وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ {
– „Агар у сизлар билан сулҳ тузган қавмдан бўлса, унинг эгаларига хун тўлаш... лозим “. [4:92]
Бу оятда «хунҳақи» сўзи қайдланмасдан, мутлақ келтириляпти:
Бу эса унинг одатдаги хун ҳақи, яъни мусулмоннинг хун ҳақи эканини ифодалайди. Термизий ибн Аббосдан ривоят қилади:
«النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَدَى الْعَامِرِيَّيْنِ اللَّذَيْنِ قَتَلَهُمَا عَمْرُو بْنُ أُمَيَّةَ الضَّامِرِيُّ, وَكَانَ لَهُمَا عَهْدٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمْ يَشْعُرْ بِهِ عَمْرٌو, بِدِيَةِ الْمُسْلِمِينَ»
«Пайғамбар с.а.в. икки омирийга аҳд берган бўладилар. Бундан бехабар бўлган Амр ибн Умайя Замирий уларни ўлдириб қўяди. Шунда Пайғамбар с.а.в. уларга мусулмонларнинг хун ҳақичалик хун ҳақи тўлайдилар». Байҳақий Зуҳрийдан ривоят қилади:
«أَنَّهُ كَانَتْ دِيَةُ الْيَهُوْدِيِّ وَالنَّصْرَانِيِّ فِيْ زَمَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِثْلَ دِيَةِ الْمُسْلِمِ, وَفِيْ زَمَنِ أَبِيْ بَكِرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ, فَلَمَّا كَانَ مُعَاوِيَةُ أَعْطَى أَهْلَ الْمَقْتُوْلِ النِّصْفَ, وَأَلْقَى النِّصْفَ فِيْ بَيْتِ الْمَالِ. قَالَ: ثُمَّ قَضَيْ عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيْزِ بِالنِّصْفِ, وَأَلْقَى مَا كَانَ جَعَلَ مُعَاوِيَةُ»
130-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222